Ośrodek Rozwoju Edukacji

Pitagoras żył około 2500 lat temu. Urodził się na greckiej wyspie Samos. Był matematykiem, czyli zajmował się liczbami i figurami. Był też filozofem, czyli zastanawiał się nad światem i życiem. Pitagorejczycy wierzyli, że liczby rządzą całym światem.

Pitagoras jest twórcą słynnego twierdzenia o trójkącie prostokątnym. Twierdzenie Pitagorasa mówi, że w trójkącie prostokątnym suma kwadratów dwóch krótszych boków równa się kwadratowi najdłuższego boku. To twierdzenie zapisujemy jako: a² + b² = c².

Twierdzenie Pitagorasa jest wykorzystywane:

• w budownictwie – przy projektowaniu domów, mostów i dróg, aby konstrukcje były stabilne i bezpieczne;
• w architekturze – przy tworzeniu planów budynków i konstrukcji;
• w geodezji – do mierzenia odległości i wysokości w terenie;
• w informatyce – przy obliczeniach związanych z obrazami i przestrzenią.

W wielu szkołach 12 grudnia jest obchodzony Dzień Twierdzenia Pitagorasa. To okazja do połączenia nauki matematyki z zabawą, kreatywnością i współpracą między uczniami. Warto przygotować aktywności angażujące całą społeczność szkolną, które pokażą, że matematyka nie jest tylko teorią, lecz narzędziem do rozumienia świata.

#FunduszeEuropejskie

„Góry uczą cierpliwości i pokory, bo tylko ten, kto potrafi czekać, dociera na szczyt”. Jan Paweł II

11 grudnia to dzień, w którym góry przemawiają do nas językiem odpowiedzialności. To święto jest jak wspinaczka – każdy krok w stronę ochrony górskich ekosystemów to krok ku przyszłości. Góry uczą nas cierpliwości, pokory i odwagi. A ich głos brzmi dziś wyraźniej niż kiedykolwiek: „Chrońcie nas, bo jesteśmy źródłem waszego życia”.

Międzynarodowy Dzień Terenów Górskich został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2002 roku, na zakończenie Międzynarodowego Roku Gór. Pierwsze obchody odbyły się w 2003 roku pod patronatem FAO – Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa. Celem było zwrócenie uwagi na znaczenie gór dla środowiska i ludzi. Góry zachwycają swoim pięknem, a jednocześnie stanowią fundament ekosystemu Ziemi, ponieważ zapewniają wodę pitną, bogactwo gatunków i wyjątkowe zasoby naturalne.

W Polsce Międzynarodowy Dzień Terenów Górskich jest okazją do refleksji nad Tatrami, Beskidami czy Sudetami. To właśnie tu obserwujemy skutki zmian klimatu – krótsze zimy, mniejszą pokrywę śnieżną, a także presję turystyczną.

Dlaczego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Terenów Górskich?

• Góry są miejscem życia dla 13% populacji świata.
• Stanowią źródło 60–80% zasobów wody pitnej na świecie.
• Są rezerwuarem bioróżnorodności – od endemicznych gatunków roślin po unikatowe zwierzęta.
• Mają ogromne znaczenie kulturowe i duchowe – od Tybetu po Tatry, od Andów po Alpy.

Z okazji Międzynarodowego Dnia Terenów Górskich zachęcamy do wykorzystania scenariusza lekcji opracowanego do „Poradnika metodycznego do programu nauczania geografii dla III etapu edukacyjnego – liceum ogólnokształcącego i technikum” – „W świecie geografii” autorstwa Anny Ruszczyk.

Czy należy rozwijać turystykę w Tatrach?

Obchody 11 grudnia mogą być dla ucznia czymś więcej niż datą w kalendarzu – to okazja do nauki, refleksji i inspiracji. Mogą się przyczynić do rozwijania kompetencji kluczowych oraz kreatywności, krytycznego myślenia, komunikacji i współpracy.

Realizacja scenariusza lekcji „Czy należy rozwijać turystykę w Tatrach?” z okazji Międzynarodowego Dnia Gór zamieni szkolną lekcję w podróż ku wartościom i odpowiedzialności – w inspirację, która prowadzi do zmiany.

#FunduszeEuropejskie

Święto tanga, które jest obchodzone 11 grudnia, to dzień pełen pasji, muzyki, gestu i emocji. Tango – taniec, który narodził się na ulicach Buenos Aires, w Argentynie – od ponad 100  lat zachwyca ludzi na całym świecie. Data upamiętnienia tego tańca nie jest przypadkowa – 11 grudnia to dzień urodzin dwóch argentyńskich legend muzycznych:

• Carlosa Gardela – króla tanga,
• Julio de Caro – twórcy nowoczesnego stylu orkiestrowego.

I właśnie tego dnia proponujemy wyjątkową lekcję – „Tango – emocja, rytm, historia”.

Co czeka uczniów?

1. Muzyka, która opowiada historie
   • Uczniowie słuchają nagrań Gardela, oglądają fragmenty milong, poznają charakterystyczny rytm habanery i brzmienie bandoneonu.

2. Taniec, który buduje relacje
   • Proste układy ruchowe oparte na gestach i krokach tanga (bez par, bez dotyku – bezpiecznie i nowocześnie).
   • Akcent na improwizację, świadomość ciała, współpracę i emocje.

3. Kreatywność i ekspresja
   • Uczniowie tworzą: mapę emocji tanga, minichoreografie oparte na suicie, krótkie refleksje filmowe lub zdjęciowe o tym, jak muzyka wpływa na ich emocje.

4. Myślenie krytyczne i kultura
   • Uczniowie zastanawiają się, dlaczego tango stało się symbolem Argentyny.
   • Argumentują, w jaki sposób tango pomaga w komunikacji.
   • Słuchają nagrań jednego z najbardziej znanych zespołów wykonujących tanga w nowoczesnych aranżacjach – Gotan Project. To trio (artyści pochodzą z Francji, Argentyny i Szwajcarii) połączyło tango z muzyką elektroniczną, dubem i jazzem. W ten sposób powstał styl określany jako electrotango.

Dlaczego warto zrealizować scenariusz autorstwa Tadeusza Banowskiego „Tanecznie i z gestem – suita barokowa jako gatunek instrumentalny”?

1. Tango rozwija:
   • wrażliwość muzyczną i emocjonalną,
   • kreatywność i improwizację,
   • współpracę i komunikację,
   • świadomość kultury i historii.
2. Lekcja łączy muzykę, taniec, emocje i współczesność.
3. Uczniowie mogą poczuć, że taniec to nie tylko technika – to opowieść.

#FunduszeEuropejskie

10 grudnia obchodzimy Światowy Dzień Piłki Nożnej – święto sportu, emocji i wspólnej gry. To świetny moment, aby zaprosić uczniów do aktywności, która wzmacnia współpracę, buduje relacje i uczy zdrowej rywalizacji. Lekcja oparta na turnieju piłki nożnej 3 × 3 (drużyny składają się z trzech zawodników) zachęca do ruchu każdego – niezależnie od sprawności czy doświadczenia sportowego. Jest to alternatywna odsłona scenariusza „Ćwiczenia w zespołach, przygotowanie się do rozgrywek 3 × 3”.

Światowy Dzień Piłki Nożnej to świetna okazja, aby pokazać, że sport jest dla wszystkich i każdy może być częścią drużyny. Dzięki alternatywnym formom realizacji scenariusza lekcja staje się jeszcze bardziej emocjonująca i pełna pozytywnej energii.

Piłka łączy. Drużyna buduje. Współpraca wygrywa!

#FunduszeEuropejskie

Mikołajki to czas uśmiechu, spotkań i obdarowywania się tym, co najcenniejsze – dobrem i życzliwością. Z tej okazji zachęcamy do realizacji wyjątkowego scenariusza „Mikołajkowa Olimpiada Włączająca – święto ruchu, radości i dobroci”, opartego na materiale do wychowania fizycznego „Organizujemy konkurencje sportowe dla uczniów niepełnosprawnych”. To idealna propozycja dla szkół, które chcą łączyć sport, edukację włączającą i świąteczną atmosferę.

Podczas lekcji i przygotowań uczniowie uczą się, że każdy – niezależnie od sprawności – ma swoje mocne strony i może aktywnie uczestniczyć w życiu klasy i szkoły. Mikołajkowa oprawa dodaje wydarzeniu koloru, humoru i magii.

W ramach zajęć uczniowie:

• projektują i prowadzą świąteczne konkurencje sportowe (np. „Transport prezentów na czas”, „Rzut śnieżką w choinkę”, „Czy Mikołaj ma pod górkę? Czyli wspinaczka z workiem na komin”);
• przygotowują oprawę wydarzenia: plakaty, dekoracje, muzykę i komunikaty;
• pełnią wybrane funkcje – od organizatorów i sędziów, po wolontariuszy i animatorów;
• tworzą mikołajkowe choreografie, układy taneczne i doping drużynowy;
• dbają o atmosferę włączającą, aby każdy uczestnik czuł się bezpiecznie i komfortowo;
• przygotowują drobne upominki i dyplomy pełne dobrych słów.

Wartości edukacyjne:

• budowanie kultury włączającej;
• wzmacnianie empatii i umiejętności współpracy;
• rozwijanie kreatywności i zaradności uczniów;
• nauka organizacji wydarzeń i odpowiedzialnego planowania;
• promowanie zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej;
• nauka, że dobro się mnoży, gdy się nim dzielimy.

Przykładowe mikołajkowe zadania projektowe

• Strefa Mikołaja: uczniowie tworzą przestrzeń do zdjęć i nagrań – z czapkami, brodami, paczkami i saniami.
• Reniferowy tor przeszkód: konkurencje ruchowe z elementami zabawy i współpracy.
• Fabryka prezentów: grupa kreatywna przygotowuje upominki i dyplomy oparte na dobrych słowach.
• Orkiestra Śnieżynek: uczniowie tworzą krótkie rytmy świąteczne i akompaniament z wykorzystaniem instrumentów szkolnych, w tym dzwoneczków i janczarów.
• Kronikarze mikołajek: zespół dokumentuje wydarzenie, wykonuje zdjęcia, nagrywa film lub robi relację na żywo.

Co zyskują uczniowie?

• wzmacniają poczucie sprawczości – sami organizują duże wydarzenie;
• rozwijają kompetencje społeczne, emocjonalne i organizacyjne;
• poznają wartość różnorodności i działania włączającego;
• wspólnie przeżywają radosne, świąteczne chwile, pełne wzajemnego wsparcia.

To doskonała okazja, aby pokazać, że mikołajki to nie tylko słodkie upominki, ale przede wszystkim tworzenie przestrzeni, w której każdy czuje się ważny, zauważony i zaproszony do wspólnej zabawy.

#FunduszeEuropejskie