fot. www.ibe.edu.pl„Szkoła dostępna dla wszystkich uczniów. Przygotowanie kadr do edukacji włączającej – wyzwania, możliwości, bariery” – to temat konferencji zorganizowanej w dniach 10–11 grudnia 2020 roku przez Ministra Edukacji i Nauki wraz z Instytutem Badań Edukacyjnych (IBE), w której aktywnie uczestniczyli przedstawiciele zespołu projektowego.
Celem konferencji była wymiana wiedzy i doświadczeń różnych interesariuszy zainteresowanych zagadnieniem przygotowania kadr do edukacji włączającej, między innymi pracowników uczelni wyższych, placówek doskonalenia nauczycieli, dyrektorów, nauczycieli i specjalistów pracujących w przedszkolach, szkołach i placówkach systemu oświaty, pracowników administracji centralnej i samorządowej.
Spotkanie w wirtualnej przestrzeni otworzył Minister Edukacji i Nauki – dr hab. prof. KUL Przemysław Czarnek, , podkreślając znaczenie i wartość każdego dziecka, ucznia, człowieka w społeczeństwie, jego godność jako osoby, szczególnie tych którzy potrzebują szczególnego wsparcia. Obecna na konferencji Pełnomocnik Rządu do spraw wspierania wychowawczej funkcji szkoły i placówki, edukacji włączającej oraz kształcenia zawodowego, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki – Marzena Machałek podkreśliła w swoim wystąpieniu, że procesowe działania na rzecz edukacji włączającej, które są realizowane w polskiej szkole służą wsparciu uczniów w rozwoju na miarę ich potrzeb i możliwości.
Uczestniczący w konferencji przedstawiciele Zespołu projektu przedstawili aktualnie wypracowane założenia, zweryfikowane zapisy Modelu SCWEW oraz wypracowane optymalne rozwiązania funkcjonowania Centrów, programów szkoleń, czy materiałów szkoleniowych.
10 grudnia odbyła się I część spotkania, podczas którego swoje wystąpienia prezentowali przedstawiciele Dyrekcji Generalnej ds. Reform Komisji Europejskiej, Europejskiej Agencji ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej, Ministerstwa Edukacji Narodowej, krajowych wyższych uczelni, Ośrodka Rozwoju Edukacji i Instytutu Badań Edukacyjnych.
Wystąpienia tematycznie związane był z planowanymi i podejmowanymi działaniami w obszarze edukacji włączającej, projektowanym wsparciem dziecka, ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w szczególności w kontekście podnoszenia kompetencji kadr oświatowych w odniesieniu do doświadczeń krajów europejskich w tym zakresie. Polityka Unii Europejskiej w zakresie przygotowania kadr do edukacji włączającej ma przełożenie na działania w obszarze inkluzji, inicjowane i realizowane w naszym kraju.
W toku dyskusji panelowej podkreślano spersonalizowane, zindywidualizowane potrzeby rozwojowe i edukacyjne każdego ucznia, nie tylko ucznia np., z autyzmem, ale również ucznia wybitnie zdolnego. W procesie edukacyjnym należy zaspokajać potrzeby każdego ucznia. Odpowiednie przygotowanie nauczycieli przedmiotów i specjalistów do tego zadania, to nie tylko zadanie wyższych uczelni, już dziś aktualizujących swoje programy kształcenia o zagadnienia związane z edukacją włączającą, np. przyszłych pedagogów specjalnych, ale również ważne zadanie innych instytucji resortu edukacji, rodziny i spraw społecznych czy kultury.
W prezentowanych wystąpieniach mocno akcentowano ogromną potrzebę wsparcia nauczycieli i specjalistów już pracujących w przedszkolach i szkołach, szczególnie w obszarach planowania i realizacji treści podstawy programowej, przygotowywania materiałów edukacyjnych i stosowania systemu oceniania odpowiednio do potrzeb i możliwości uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami.
Działania wspierające nauczycieli w ww. obszarach będą realizowane między innymi przez Specjalistyczne Centra Wspierające Edukację Włączającą (SCWEW), których pilotażowe wdrożenie do praktyki edukacyjnej zaplanowano na rok 2021.
W każdym wystąpieniu podczas konferencji akcentowano również konieczność współpracy zarówno między nauczycielami w szkołach, jak i szeroko pojętej – międzyresortowej i wspólne podejmowanie działań wspierających.
II część konferencji – warsztatowa odbyła się 11–go grudnia 2020 r. Poświęcona była pogłębieniu, doprecyzowaniu i poszerzeniu omawianych w pierwszym dniu zagadnień. Uczestnicy warsztatów dyskutowali o profilu kompetencyjnym nauczyciela edukacji włączającej, czynnikach decydujących o efektywności wspierania uczniów w modelu edukacji włączającej.
Rozważano, jakie działania inicjować z perspektywy nauczyciela, dyrektora szkoły, Jednostki Samorządu Terytorialnego, Ministerstwa Edukacji Narodowej by wesprzeć proces samorozwoju i kształcenie ustawiczne nauczycieli w obszarze inkluzji.
Jak budować szkołę dla wszystkich uczniów wobec wyzwań, możliwości i barier?
Odpowiedzią na to pytanie była sesja warsztatowa Nowa rola placówek specjalistycznych we wspieraniu edukacji włączającej: Specjalistyczne Centra Wspierania Edukacji Włączającej i Krajowe Centrum Koordynacyjne – możliwości i wyzwania, którą poprowadziły dr hab. prof. UAM Beata Jachimczak, dr Marta Bielawska z Ośrodka Rozwoju Edukacji. Informacje o projekcie pilotażowym SCWEW spotkały się z dużym zainteresowaniem uczestników, podkreślano potrzebę powstania i działań wspierających nie tylko nauczycieli, ale i rodziców przez takie podmioty w środowisku oświatowym. Uniwersalne projektowanie dla edukacji w codziennej pracy nauczyciela to sesja warsztatowa, podczas której dr hab. prof. APS Agnieszka Olechowska przybliżyła praktyczne metody pracy z uczniami ze zróżnicowanymi potrzebami.
Całość konferencji, wniosła istotny wkład w proces podnoszenia jakości edukacji włączającej, ze szczególnym akcentem na rozwój kadr oświatowych. Podczas obu części konferencji wykorzystywano czat jako narzędzie do prowadzenia gorącej dyskusji osób zainteresowanych tematyką. Na wszystkie pytania starano się odpowiadać na bieżąco, a zamieszczone tam opinie, refleksje i wnioski posłużą do dalszego projektowania kolejnych spotkań związanych z tematyką edukacji włączającej.
