19 kwietnia 1943 roku, a więc osiemdziesiąt lat temu, miało miejsce powstanie w warszawskim getcie. Tego dnia żydowskie podziemne formacje zbrojne sprzeciwiły się likwidacji getta podejmowanej w ramach realizowanego przez Niemców planu zagłady europejskich Żydów. Powstanie to było nie tylko pierwszą tak dużą akcją zbrojną podjętą przez polskie organizacje podziemne przeciwko Niemcom, ale także pierwszym miejskim powstaniem w okupowanej przez III Rzeszę Europie.
W walkach wzięło udział ok. 1 tys. bojowców Żydowskiego Związku Wojskowego i Żydowskiej Organizacji Bojowej, a także część mieszkańców Getta. Powstanie skapitulowało 19 maja (a więc po 27 dniach), pod naporem ok. 3 tys. żołnierzy niemieckich wspartych przez artylerię i siły pancerne. Zginęło wówczas ok. 7 tys. Żydów, a ok. 50 tys. zostało wywiezionych do obozu zagłady w Treblince. Niemcy zrównali również z ziemią dzielnicę żydowską w Warszawie.
O dramatycznych wydarzeniach w Getcie Warszawskim pisał w niedzielę 25 kwietnia 1943 roku (a więc tydzień po wybuchu Powstania) Czesław Miłosz w słynnym wierszu Campo di Fiori:
Morał ktoś może wyczyta,
Że lud warszawski czy rzymski
Handluje, bawi się, kocha
Mijając męczeńskie stosy.
Inny ktoś morał wyczyta
O rzeczy ludzkich mijaniu,
O zapomnieniu, co rośnie,
Nim jeszcze płomień przygasnął (…).
I ci ginący, samotni,
Już zapomniani od świata,
Język nasz stał się im obcy
Jak język dawnej planety.
Aż wszystko będzie legendą
I wtedy po wielu latach
Na nowym Campo di Fiori
Bunt wznieci słowo poety.
19 kwietnia wspólnie uczcijmy 80. rocznicę wybuchu Powstania. Zachęcamy do przypięcia symbolicznego żonkila oraz do udziału w wirtualnych obchodach upamiętniających wydarzenia z 1943 roku.
O godz. 12.00 w Warszawie na znak pamięci o bohaterach Powstania zostaną włączone syreny alarmowe.
W 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim Muzeum POLIN zaprasza na wystawę „Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim”. Wystawa organizowana jest w ramach obchodów pod hasłem „Nie bądź obojętny”.
