O edukacji włączającej z perspektywy MEN, ORE i środowiska akademickiego

Kolejne spotkanie z przedstawicielami Uniwersytetu Śląskiego i Ministerstwa Edukacji i Nauki odbyło się 30 października br. Jego celem była prezentacja efektów działań podejmowanych w obszarze edukacji włączającej i wspólna analiza możliwości ich efektywnego wykorzystania na rzecz promocji i dalszego wdrażania edukacji włączającej w systemie oświaty.

Przedstawiciel ORE omówił działania podejmowane i planowane przez Ośrodek na rzecz edukacji włączającej, które zajmują znaczące miejsce w planach naszej placówki na rok szkolny 2020/2021. W omawianym obszarze swoje miejsce znalazły także Specjalistyczne Centra Wspierające Edukację Włączającą (SCWEW), jako nowe rozwiązanie, którego zadaniem jest realizacja wsparcia dla przedszkoli i szkół ogólnodostępnych. W wystąpieniu pojawiły się informacje dot. działań projektowych przewidzianych do realizacji w najbliższym czasie m.in. przeprowadzenie konkursu na wyłonienie szkół/placówek specjalnych, które podejmą się roli SCWEW.

W dalszej części wydarzenia prof. dr hab. Dorota Podgórska-Jachnik – autorka Raportu na temat stanu edukacji włączającej w Polsce, w imieniu ORE, omówiła wyniki badania szkół i placówek oraz wstępne wnioski. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie 2019/2020 r. i obecnie trwają prace nad analizą uzyskanych informacji. W swoim wystąpieniu podkreśliła, że materiał badawczy z ogólnopolskiego badania jest niezwykle bogaty i może stanowić przedmiot do dalszej analizy i wykorzystania w planowaniu kolejnych działań w obszarze edukacji włączającej. W wystąpieniu zaprezentowane zostały wybrane dane dotyczące następujących obszarów i jednostek systemu oświaty: wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, wychowania przedszkolnego, szkół ogólnodostępnych, kuratoriów oświaty. W omawianych obszarach przedstawiono zarówno potrzeby, jak i zasoby związane z realizacją edukacji włączającej.

Zespół naukowy z Uniwersytetu Śląskiego, koordynowany przez prof. dr. hab. Zenona Gajdzicę zaprezentował realizowane badania dotyczące dobrych praktyk w zakresie edukacji włączającej. Członkowie Zespołu przedstawili wstępne wnioski z dotychczasowych etapów badań. Profesor Zenon Gajdzica zaznaczył, że grupa badawcza to wybranych 40 szkół, które mają dobre doświadczenia we wdrażaniu edukacji włączającej. W badaniu udało się zidentyfikować również trudności, ale nie jest to główny cel badania. Efektem trwającej obecnie analizy badawczej będzie propozycja indeksu wskaźników inkluzyjności szkoły ogólnodostępnej. Wypracowane przez Zespół z Uniwersytetu Śląskiego wskaźniki inkluzyjności oraz zweryfikowana polska wersja narzędzia do przeglądu praktyki wyłączającej mogą w dużym stopniu wesprzeć działania SCWEW na rzecz szkół ogólnokształcących, które zdążają w stronę szkoły dla wszystkich.

Wnioski z badań zaprezentowały także: prof. Stanisława Byra w zakresie badania kwestionariusza samooceny pracy szkoły, dr Magdalena Bełza-Gajdzica omówiła obszar oceny funkcjonalnej oraz mechanizmów finansowania, dr Sabina Pawlik przedstawiła obszar badawczy dotyczący praktyk zapobiegających dyskryminacji, natomiast dr Beata Skotnicka omówiła ramy zapewnienia jakości obejmujące standardy uzgodnione z interesariuszami.

Wstępne wnioski z badań zostaną wykorzystanie w działaniach w ramach projektu Opracowanie modelu funkcjonowania Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą.

Elżbieta Neroj ─ Radca Generalny MEN przedstawiła planowane działania, związane w realizacją wyzwań edukacji włączającej. W prezentacji zostały omówione następujące zagadnienia: opracowanie założeń zmian legislacyjnych i planu ich wdrażania, poprawę dostępności, budowanie zasobów, zapewnianie wsparcia, oraz udostępnienie dostępnych danych i wyników prowadzonych badań zasobów oraz przykładów rozwiązań z praktyki edukacyjnej. Pani Elżbieta Neroj podkreśliła, że niezbędne jest przygotowanie kadr. W wystąpieniu zostały także przedstawione działania ukierunkowane na uspójnienie prac i realizację projektów i współpracę międzyresortową. Prowadzone w resorcie działania są także wynikiem członkostwa MEN w Europejskiej Agencji ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej i udziału w Radach, Grupach Roboczych, Grupach Sterujących podejmujących działania w omawianym obszarze. Tak wielostronne działania zostaną upowszechnione w ramach realizacji konferencji z udziałem przedstawicieli środowiska edukacyjnego, naukowego oraz innych resortów planujących wsparcie w obszarze edukacji włączającej.

Wystąpienia spotkały się z dużym zainteresowaniem. Podkreślano wartość analizowanego materiału, wynikające z niego wnioski i wskazania do planowania dalszych działań na rzecz edukacji włączającej.

Było to kolejne spotkanie osób zaangażowanych w edukację wysokiej jakości dla wszystkich dzieci/uczniów. Wymiana doświadczeń ma na celu tworzenie uwspólnionych propozycji rozwiązań, które mają szansę wypływać z wiedzy naukowej, doświadczeń i refleksji, a ponadto być wypracowywane z wykorzystaniem efektu synergii.

Ostatnia aktualizacja: 9 listopada 2020