Ośrodek Rozwoju Edukacji

Przywództwo edukacyjne – kształcenie i doskonalenie dyrektorów szkół i placówek.

Coraz większe oczekiwania wobec systemów edukacji, pojawiające się w kontekście olbrzymich wyzwań przed jakimi staje współczesny człowiek w codziennym życiu i na rynku pracy skutkują tym, że w XXI wieku na całym świecie podejmuje się intensywne próby reformowania oświaty.

Jako kluczowa jawi się tutaj rola dyrektora – przywódcy – menedżera i lidera społeczności szkolnej. To od jego kompetencji – konkretnych umiejętności opartych na zestawie określonych wartości – zależy powodzenie wszystkich działań związanych z szeroko rozumianym rozwojem szkoły/placówki.

W procesie zachodzących w systemie edukacyjnym zmian potrzebna jest przemyślana i efektywna strategia podnoszenia kompetencji przywódczych osób zarządzających szkołami i wspomagania ich w dostosowania się do nowych warunków pracy. Wypracowanie takiej strategii wiąże się z potrzebą stworzenia warunków umożliwiających rozwój zawodowy a także wzrostu świadomości personelu szkolnego, że jego rola jest kluczowa, zarówno w zakresie poprawy wyników nauczania jak i jakości pracy szkoły. Dlatego tak ważne jest funkcjonowanie efektywnego systemu kształcenia i doskonalenia kompetencji w zakresie zarządzania dla kadry kierowniczej szkół/ placówek.

W ramach projektu „Przywództwo i zarządzanie w oświacie – opracowanie i wdrożenie systemu kształcenia i doskonalenia dyrektorów szkół/placówek” realizowanego w latach 2013-2015 przez Ośrodek Rozwoju Edukacji i Uniwersytet Jagielloński i współfinansowanego ze środków EFS opracowano zbiór uniwersalnych wartości, leżących u podstaw budowania wybranych kompetencji. Wyodrębniono także 6 umownych obszarów, w których dyrektorzy – przywódcy powinni nabywać wiedzę i rozwijać umiejętności – aby sprostać wyzwaniom jakie stawia przed nimi prowadzenie szkoły XXI wieku.

Głównym celem projektu było wzmocnienie systemu zarządzania oświatą poprzez wypracowanie rozwiązań w zakresie kształcenia, rozwoju i wsparcia kadry kierowniczej szkół/placówek.

Wypracowano w nim, przetestowano i poddano weryfikacji założenia do zmiany systemu kształcenia, doskonalenia i rozwoju dyrektorów szkół by dostarczać dyrektorom takich wiadomości i doświadczeń, które pomogą w osiąganiu coraz to nowych, wyższych etapów rozwoju szkół/ placówek, którymi zarządzają.

Wypracowane rozwiązania przyczynią się kształtowania systemu edukacji w oparciu o dynamiczną kulturę organizacji uczącej się, wyposażonej w umiejętności podejmowania decyzji na podstawie konkretnych danych i dążącej do marginalizowania modelu szkoły jako miejsca przekazywania wiedzy jako produktu.

W projekcie podjęto szereg działań:

A. Opracowano modele:

1. Przygotowania osób do pełnienia funkcji kierowniczych w oświacie,
2. Rozwoju dyrektorów szkół / placówek pełniących swoje funkcje dłużej niż 1 kadencję,
3. Wsparcia dyrektorów szkół/placówek rozpoczynających pracę na tym stanowisku.

Poza modelami kształcenia i doskonalenia, eksperci opracowali założenia programowe i materiały dydaktyczne do przygotowania, wsparcia i rozwoju kadry kierowniczej w zakresie siedmiu obszarów niezbędnych w efektywnym zarządzaniu szkołą/placówką:

• przywództwo w szkole/placówce,
• zarządzanie jakością kształcenia,
• polityka oświatowa – dyrektor jako lider w środowisku,
• zarządzanie zasobami ludzkimi,
• zarządzanie strategiczne w kontekście społecznym, prawnym i ekonomicznym,
• zarządzaniem własnym rozwojem zawodowym,

B. Powstałe w projekcie założenia i materiały podlegały weryfikacji w trakcie szkoleń:

1. Dla ponad 100 kandydatów dla dyrektorów – w Krakowie , w okresie lipiec 2014- luty 2015,
2. Dla 800 dyrektorów początkujących i z długim stażem, w 5 miastach w Polsce, w okresie grudzień 2014- marzec 2015.

Szkolenia odbywały się w formie 3-6 dniowych zjazdów stacjonarnych, którym towarzyszyły kurs on-line i coaching.

C. Oprócz szkoleń odbywały się spotkania informacyjne dla dyrektorów szkół (połączone z prezentacją zmian w prawie oświatowych), seminaria i konferencje dla pracowników systemu doskonalenia oraz organów prowadzących, konsultacje on-line opracowanych materiałów.

D. Podsumowaniem prac koncepcyjnych była Konferencja Przywództwa Edukacyjnego (Kraków, 8-11 kwietnia 2015 roku) zakończona przyjęciem Krakowskiej Deklaracji Przywództwa Edukacyjnego oraz opracowanie rekomendacji:

• Dla zmian w systemie kształcenia i doskonalenia kadry kierowniczej szkół i placówek,
• Dla zmiany planu i programu kursu kwalifikacyjnego z zakresu zarządzania oświata.

E. Powstałe w projekcie opracowania i materiały są publikowane na stronach internetowych projektu, niektóre z nich zostały wydrukowane i przesłane do przedszkoli, szkół i placówek doskonalenia nauczycieli.

W prace projektowe zaangażowanych było kilkudziesięciu ekspertów:

• w obszarze przywództwo edukacyjne w szkole i placówce: prof. dr hab. Joanna Madalińska- Michalak, dr hab. Jacek Pyżalski, dr hab. Jerzy Rosiński, dr Jakub Kołodziejczyk, mgr Joanna Jasiak, mgr Jarosław Durszewicz, mgr Jarosław Kordziński, mgr Jacek Rudnik, mgr Piotr Tałan;
• w obszarze przywództwo dla uczenia się i rozwoju indywidualnego: dr hab. Roman Batko, dr Jacek Strzemieczny, mgr Beata Domerecka, mgr Marzena Siejewicz, mgr Magdalena Swat-Pawlicka, mgr Beata Szynalska-Skarżyńska, mgr mgr Jarosław Haładuda, mgr Witold Kołodziejczyk;
• polityka oświatowa – dyrektor jako lider w środowisku: prof. dr hab. Maria Mendel, dr Monika Kaczmarek-Śliwińska, dr Agnieszka Szczudlińska-Kanoś, dr Krzysztof Stachura, mgr Dorota Obidniak, mgr Monika Sztolpa, mgr Przemysław Wantuch, mgr Wiesław Włodarski;
• zarządzanie ludźmi: prof. dr hab. Grażyna Bartkowiak, dr Roksana Ulatowska, dr Wiesław Poleszak, mgr Agata Ludwa, mgr Barbara Łatka, mgr Elżbieta Walkowiak, mgr Marek Grondas, mgr Tomasz Kołodziejczyk, mgr Andrzej Pery.
• zarządzanie strategiczne w kontekście prawnym, społecznym i finansowym: dr hab. Grzegorz Baran, dr Antoni Jeżowski, dr Rafał Otręba, mgr Aleksandra Mikulska, mgr Krzysztof Bednarek, mgr Janusz Gancarczyk, mgr Krzysztof Grynienko, mgr Szymon Więsław;
• zarządzanie własnym rozwojem zawodowym: dr hab. Jan Fazlagić, dr Krystyna Golonka, dr Anna Dyląg, mgr Katarzyna Czayka- Chełmińska, mgr Kamila Lachowicz, mgr Maria Makowska, mgr Ewa Stoecker.

Liderem merytorycznym projektu był dr hab. Grzegorz Mazurkiewicz, we współtworzenie wszystkich obszarów zaangażowani byli : dr Danuta Elsner, dr Beata Jałocha, dr Joanna Kołodziejczyk, dr Marta Shaw, mgr Agnieszka Arkusińska, mgr Kinga Baranowska, mgr Justyna Franczak, mgr Anna Gołygowska, mgr Dorota Kulesza, mgr Laura Piotrowska, mgr Janina Stojak, mgr Jarosław Pietrzak, mgr Ryszard Sikora, mgr Maciej Śliwa.

Koordynatorami merytorycznymi projektu byli: dr Roman Dorczak (Uniwersytet Jagielloński), mgr Emilia Rumak – do VII 2014 r. (Ośrodek Rozwoju Edukacji), mgr Andrzej Jasiński – od X 2014 r. (Ośrodek Rozwoju Edukacji).

Zapraszamy do korzystania z materiałów powstałych w projekcie- zostały one umieszczone na tej stronie, w zakładce: Materiały do pobrania.