W dniach 18–20 lutego 2017 r. odbyło się szkolenie nauczycieli w ramach kolejnej, 14. edycji projektu „Pamięć dla Przyszłości”, pod hasłem Niech ten skarb dostanie się w dobre ręce – o losach Archiwum Ringelbluma w 70. rocznicę działalności Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma”.
Tegoroczna edycja projektu zakłada zapoznanie nauczycieli i uczniów z historią Archiwum Ringlebluma, warunkami, w jakich powstawało, oraz ludźmi, którzy je tworzyli. Uczestnicy projektu będą mogli dowiedzieć się nie tylko jak w trakcie likwidacji getta udało się ukryć dokumenty, jakie były okoliczności odnalezienia zbiorów, lecz także jak fundamentalne znaczenie dla badaczy Holokaustu ma ten unikatowy zbiór dokumentów wpisany na listę skarbów UNESCO „Pamięć Świata”.
Projekt realizowany jest przez Ośrodek Rozwoju Edukacji we współpracy ze Stowarzyszeniem „Dzieci Holocaustu” w Polsce oraz Muzeum Historii Żydów Polskich i Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma (ŻIH). Przebieg trzydniowego szkolenia opisują poniższe relacje uczestników.
Informacje o szkoleniu na stronie ŻIH
Relacje uczestników
Temat spotkania jest związany z XIV edycją programu „Pamięć dla przyszłości” i konkursem dla uczniów na film dotyczący Archiwum Ringelbluma. Niezaprzeczalną wartością takich spotkań jest wymiana doświadczeń i poglądów, dlatego też na początku wszyscy uczestnicy podzielili się informacjami na temat wcześniejszych konkursów, w których brali udział, co sprzyjało integracji grupy i lepszemu poznaniu się.
Następnie Ewa Bobińska i Zofia Mioduszewska zaprezentowały tegoroczne założenia konkursu oraz jego regulamin. Forma wydała się bardzo ciekawa wszystkim uczestnikom szkolenia, tym bardziej, że kręcenie krótkich filmów na bazie gotowych materiałów nie sprawia uczniom najmniejszych trudności. Liczy się jednak pomysł i ciekawa koncepcja. Dzięki wyborom uczniowie pogłębią też wiedzę lub zapoznają się z historią Archiwum Ringelbluma.
Wzruszającym momentem spotkania było spotkanie ze świadkami historii, członkami Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Warszawie: panią Inką, panią Aleksandrą i panami: Janem i Jerzym. Goście przybliżyli nam historię swojego ocalenia w czasach II wojny światowej, podzielili się z nami też swoją historią rodzinną. Często odwoływali się do bardzo bolesnych i intymnych doświadczeń. Jak powiedziała Inka Sobolewska-Pyz: „Dziecko nie ma skali porównawczej, myśli, że tak życie wygląda. Są wśród nas koleżanki, które uratowały się z matkami, ale te matki były nie do życia. To była rozpacz i dramat”. Wszyscy uczestnicy spotkania w ciszy i skupieniu wysłuchali relacji świadków, następnie zadawali szereg pytań, a dyskusja trwała również podczas wspólnej kolacji.
Następnego dnia udaliśmy się do Żydowskiego Instytutu Historycznego i tu wysłuchaliśmy ciekawych wykładów dotyczących Archiwum Ringelbluma, wzbogaconych prezentacjami multimedialnymi. Dowiedzieliśmy się, jak wyglądało życie wokół Tłomackiego i omówiliśmy materiały potrzebne do wykorzystania w konkursie. Jednak najważniejszym i najbardziej emocjonującym punktem programu było obejrzenie oryginalnych artefaktów z Archiwum Ringelbluma. Agnieszka Reszke z ŻIH-u pokazała nam zapiski w języku jidysz, rysunki z getta, zdjęcia, które mogliśmy nawet sfotografować i obejrzeć bardzo dokładnie. Było to „dotknięcie historii”, chwila wyjątkowa dla wszystkich nauczycieli obecnych na szkoleniu.
Podczas przerwy odwiedziliśmy księgarnię, aby zakupić nowości książkowe i ostatni numer czasopisma „Midrasz”, w którym jest dużo informacji na temat Emanuela Ringelbluma i jego współpracowników. Ostatni dzień szkolenia zakończyliśmy zajęciami dotyczącymi programu Windows Media Player, który pomoże nam w przygotowaniu interesujących prac konkursowych.
Anna Janina Kloza, VI Liceum Ogólnokształcące im. Króla Zygmunta Augusta
(fot. Roman Klara)
